Ο ΤΕΚΤΟΝΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η πρώτη τεκτονική Στοά της Ελλάδας «Beneficenza» (Αγαθοεργία) ιδρύθηκε γύρω στο 1740 στην Κέρκυρα, πού τότε ανήκε στην Ενετική Δημοκρατία. Στοές δημιουργήθηκαν τον 18ο αιώνα και στην Ζάκυνθο, πού ήταν διαδοχικά υπό γαλλική και αγγλική κατοχή. Το 1807, κατά τη διάρκεια της δεύτερης γαλλικής κυριαρχίας των Ιονίων, ιδρύθηκε στην Κέρκυρα γαλλόφωνη Στοά με όνομα «Φιλογένεια».
Η Ζάκυνθος και η Κέρκυρα, κέντρα εθνικά και πνευματικά πριν την επανάσταση του 1821, έγιναν λόγω της θέσης τους τόπος υποδοχής των καταδιωκόμενων από τη Ρούμελη κι από τον Μωριά. Τέκτονες υπήρξαν πολλά στελέχη της «Φιλικής Εταιρείας» καθώς και ήρωες του απελευθερωτικού αγώνα. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, για παράδειγμα, μυήθηκε το 1818 στην Τεκτονική Στοά «Αναγεννόμενος Φοίνιξ» της Ζακύνθου, πού την είχε ιδρύσει το 1815 ο Διονύσιος Ρώμας.
Το 2023 δημοσιεύτηκε μιά πολύ ενδιαφέρουσα έκδοση από τη Στοά “Ένωσις, 16” εν Ανατολή Λευκάδας (ΕΜΣΤΕ), με την οποία ήλθαν στο φώς “Τυπικά καί Οργανικοί Νόμοι, σύμφωνα με το Αρχαίο Σκωτικό Δόγμα, τής Γαληνοτάτης Μεγάλης Ανατολής τής Ελλάδος, για την Ιόνιο Πολιτεία”, τού έτους 1837. Τα πρωτότυπα έγγραφα στα ιταλικά βρέθηκαν στη Λευκάδα. Έχει ενδιαφέρον ότι, μεταξύ τών άλλων, περιλαμβάνονται καί Τυπικά για τον πρώτο καί δεύτερο βαθμό Στοών Υιοθεσίας (δηλ, με συμμετοχή γυναικών υπό τον συντονισμό ανδρών Αδελφών).
Περί το τέλος της βασιλείας του Όθωνα, το 1855, λειτουργούσαν ανεπίσημα κάποιες Στοές υπό τη σκέπη της Μεγάλης Ανατολής της Ιταλίας. Το 1863 λειτουργούσαν επτά Τεκτονικές Στοές στον ελληνικό χώρο, επιπλέον εκείνων της Επτανήσου: στην Αθήνα, την Χαλκίδα, την Πάτρα, τη Σύρο, τη Λαμία και το Άργος.
Λόγω παράδοσης, ήταν φυσικό να αναπτυχθούν στην Ελλάδα, αρχικά και σε μεγαλύτερο βαθμό, αμιγώς ανδρικές τεκτονικές δυνάμεις. Δύο είναι τα κύρια ανδρικά Τεκτονικά Τάγματα στην Ελλάδα σήμερα: η Μεγάλη Στοά της Ελλάδας και η Εθνική Μεγάλη Στοά της Ελλάδας.
Το 1926 ιδρύθηκε στούς κόλπους τού “DROIT HUMAIN-Το Ανθρώπινο Δίκαιο” η πρώτη μικτή Στοά, πού λειτούργησε στην Ελλάδα, βάζοντας τη βάση ανάπτυξης του Μικτού Τεκτονισμού στη χώρα μας. Άλλες τέσσερις μικτές Στοές τού Τάγματός μας ιδρύθηκαν καί λειτούργησαν πριν τον πόλεμο.
Τα πιό πρόσφατα χρόνια ιδρύθηκαν, επίσης, καί αμιγώς γυναικείες Στοές.
Από τις αρχές του 19ου αιώνα, υπήρξαν πολλοί τέκτονες πού διακρίθηκαν στην πολιτική, στις επιστήμες, τις τέχνες και σε βασικούς κοινωνικούς τομείς. Παρότι, μετά την εισβολή των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής στην Αθήνα το 1941, καταστράφηκε σημαντικό μέρος των αρχείων της Μεγάλης Στοάς της Ελλάδας, έχουν διασωθεί μερικές εκατοντάδες ονόματα επιφανών Ελλήνων τεκτόνων εκείνης της εποχής, που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα.